Jinekomastinin en sık sebebi, nedeni bilinmeyen bir durum ya da şişmanlıktır. Bazı ilaçların etkisiyle ya da hormonal değişiklikler sonucu da ortaya çıkabilir.

Jinekomasti, hormonal değişikliklere bağlı olarak, en sık ergenlik döneminde veya daha büyük erkeklerde görülmektedir. Ayrıca, jinekomastiye yol açan diğer durumların da bu hastalarda incelenmesi gerekir. Erkeklerde jinekomastinin yarattığı özgüven eksikliği zaman zaman ciddi bir sorun haline gelmektedir. Jinekomasti operasyonu bu sorunun çözülmesinde en etkili yöntemdir. Üç ana tipi vardır: Glandüler tipte gerçek meme dokusu, lipomatöz tipte ise yağ dokusu artışı ve mikst (karışık) tipte ise hem meme dokusu artışı hemde yağ dokusunda artış bulunmaktadır. Bu tiplere göre tedavisi değişir. Operasyon öncesinde kitlenin ultrason ile incelenmesinde yapılır. Kitlenin sadece yağ dokusundan oluşup oluşmadığı ortaya konabilir.

Büyüyen dokunun yapısına göre;

• Glandüler Tip: Büyük oranda süt bezleri büyümüştür.
• Karışık Tip: Hem süt bezleri hem de süt bezlerinin arasında ve çevresindeki yağ dokusunda artış vardır.
• Yağlı Tip: Büyük oranda yağ dokusu artışı vardır.

Memenin büyüklüğü ve derisinin durumuna göre yapılan başka bir sınıflama:

Tip 1: Sadece meme başının altında bir miktar sert meme dokusu bulunur, meme derisi normaldir.

Tip 2A: Meme orta derecede büyümüştür ancak deri fazlalığı yoktur.

Tip 2B: Meme orta derecede büyümüş ve bir miktar deri fazlalığı vardır. Söz konusu deri fazlalığı ameliyattan sonra kendiliğinden büzülerek normale dönme potansiyeli taşır.

Tip 3: Memenin görünümü bir kadın memesi gibi büyüktür ve deri fazlalığı da eşlik eder. Fazla deriyi çıkarmak için ek cerrahi işlem gerekir.

Psödojinekomasti , Adipomasti veya Yağlı Meme şeklinde de adlandırılan yalancı jinekomasti durumunda memede sadece aşırı yağ dokusu birikimi söz konusudur ve genellikle obez kişilerde gözlenir. Bu kişilerde memelerin yanı sıra vücudun diğer bölgelerinde de lokalize yağ birikimi vardır. Gerçek jinekomasti olgularında ise mutlaka süt bezlerinde de bir miktar artış gözlenir.

Meme bölgesindeki fazlalık başparmak ve diğer parmaklar arasına alınarak dokunulduğunda gerçek jinekomasti olgularında büyümüş süt bezleri lastik kıvamında bir kitle gibi hissedilir. Yalancı jinekomasti olgularında ise böyle bir kitle hissedilmez ele daha homojen, yaygın ve yumuşak bir doku gelir. Meme ultrasonografisinde de sadece yağ dokusu artışı saptanır. Yalancı jinekomasti tedavisinde en etkin yöntem “liposuction” yani bir kanül yardımı ile yağ çekme yöntemidir.

Erkeklerin yaşamlarında değişik dönemlerde hormonal değişimlere bağlı olarak meme dokularında artış gözlemlenebilir. Yeni doğan bebeklerde anneden geçen kadınlık hormonu etkisi ile büyüyen meme dokusu birkaç haftada normal haline döner. Ergenlik döneminde ise her 100 erkeğin 60’ında farklı düzeylerde meme büyümesi durumu gözlenir. Ergenlik döneminin sonunda ise her 100 erkeğin 7’ sinde jinekomasti gözlenir. İlerleyen yaşlarda erkeklik hormonundaki azalmaya bağlı olarak görülme sıklığında bir artış söz konusudur.

Jinekomasti genellikle her iki meme de birden gözlenir. Bir taraf biraz daha fazla olabilir. Meme büyümesine ağrı ve hassasiyet de eşlik edebilir. Özellikle ergenlik dönemi sonrasında gelişen tek taraflı olgular meme tümörü gibi altta yatan başka hastalıklar yönünden etraflıca araştırılmalıdır.

Erkeklerin %35’ini etkileyen bu durum en sık 50-69 yaş grubunda görülür ve nedeni yıllar içerisinde kandaki erkeklik hormonu seviyelerinin azalmasıdır. Erkeklerde meme büyümesinin en sık gözlendiği yaş grupları ise yeni doğan, ergenlik dönemi ve 50 yaş sonrası dönemdir.

Ameliyatla tedavi edilen olguların %85’inde erkek göğsünün neden büyüdüğüne dair belirgin bir neden saptanamaz yani idiyopatiktir. %15’lik kısmında ise kanser, endokrin ve metabolik hastalıklar, stres, obezite, travma, viral enfeksiyonlar, bazı ilaçların kullanımı veya ailesel yatkınlık gibi farklı nedenler söz konusu olabilir.
Erkekte meme büyümesi sadece bir memede veya her iki memede birden gözlenebilir, bazen bir taraf diğerinden daha belirgin olabilir. Doğal veya çevresel nedenlerle hormon seviyelerinde bir artış ya da düşüş gözlenebilir.

Doğal Hormonal Değişiklikler

Hormonlar erkeklerde ve kadınlarda değişik oranlarda bulunur. Bazı hormonlar kas kitlesi ve kıllanma gibi erkeksi özellikleri belirlerken, bazıları ise meme gelişimi gibi kadınsı özellikleri belirler. Erkeklerde normalde az miktarda bulunan kadınlık hormonu yaşamın bazı dönemlerinde artış gösterir ve buna bağlı meme büyümesi görülme sıklığı artar.

İlaçlar

•  Prostat büyümesi veya prostat kanserinde kullanılan anti-androjen ilaçlar.
• Anabolik steroidler ve androjenler.
• Anksiyete tedavisinde kullanılan diyazepam benzeri ilaçlar.
• Trisiklik antidepresanlar.
• Antibiyotikler.
• Simetidin benzeri ülser tedavisinde kullanılan ilaçlar.
• Kemoterapi ilaçları.
• Kalp ilaçları (kalsiyum kanal blokerleri gibi).
• Metpamid benzeri barsak hareketlerini düzenleyen ilaçlar.
• AIDS tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar.

Alkol ve Uyuşturucular

• Alkol
• Amfetamin
• Marijuana
• Eroin
• Metadon

Sağlık Koşulları

Hipogonadizm

Kliniferter sendromu veya hipofiz yetersizliği gibi hormon üretimini engelleyen durumlarda jinekomasti görülür.

Yaşlanma

Özellikle kilolu kişilerde yaşlanma ile birlikte jinekomasti görülme sıklığı artar.

Tümörler

Testis tümörleri, sürrenal bezi veya hipofiz bezi tümörleri gibi bazı tümörler hormon dengesini bozarlar.

Hipertiroidi

Tiroksin hormonu aşırı üretilir.

Böbrek Yetmezliği

Diyaliz tedavisi gören hastaların yaklaşık yarısında hormonal değişikliklere bağlı olarak meme büyümesi gözlenir.

Karaciğer yetmezliği ve siroz

Karaciğer sorunlarına bağlı hormonal değişimler ve siroz tedavisinde kullanılan ilaçlara bağlı olarak erkeklerin göğüslerinde büyüme gelişebilir.

Yetersiz Beslenme ve Açlık

Vücut yeterli besin desteğini alamaz ise hormon seviyeleri bozulur ve buna bağlı olarak meme büyümesi gözlenir.

Ergenlik çağında ortaya çıkan jinekomasti şikayetleri bu dönemde hormonal değişikliklere bağlı olabileceğinden cerrahi girişim için en az 2 yıl beklenmelidir. Ergenlik sonrası dönemde 2 yıl içinde gerilemeyen jinekomastiler operasyona uygundurlar.Ergenlik sonrası yaş gruplarında jinekomasti ortaya çıktıktan sonra 1 yıl beklemek yeterlidir.

Aspirin ve türevi ilaçlar operasyondan bir hafta önce kesilir. (sürekli kullandığınız ilacı doktorunuza danışmadan kesmeyiniz)
Sigaranın operasyon öncesi ve sonrası bir süre kullanılmaması önerilir.
Operasyon günü hastaneye gelirken saç jölesi kullanmayın, rahat kıyafet giyin, takılarınızı evde bırakın.
Operasyondan 6 saat önce hiçbir şey yenmemeli ve içilmemeli.
Operasyondan yaklaşık iki saat önce hastanede olunmalı.
Rezerve edilmiş odanıza geldiğinizde isterseniz size ağızdan bir ilaç verilecek ve bu sizi rahatlatacaktır.

Jinekomasti ameliyatı tek bir cerrahi yöntem değildir. Meme dokusundaki artışın miktarı, memedeki yağ birikiminin miktarı ve oranı, meme derisinde gevşeklik ve sarkma olup olmaması gibi birçok faktör değerlendirilerek uygulanacak olan cerrahi tekniğe karar verilir. Jinekomasti ameliyatında en sık kullanılan ameliyat yöntemleri:

1- Sadece Liposuction (Yağ Çekme)

Koltuk altı çizgisinden yapılan 4 mm lik bir kesiden girilerek meme dokusu içerisindeki ve çevresindeki fazla yağlar vakumla çekilir, meme başına herhangi bir kesi yapılmaz. Operasyon yaklaşık 1 saat sürer. Dren kullanılmaz. Ameliyat bitiminde bölgeye bir korse, kompresif bandaj uygulanır.

2- Meme Derisine Kesi Yapılarak Dokuların Cerrahi Olarak Çıkartılması

• Meme başının alt yarısına yapılan yarım daire şeklinde bir kesiden girilerek sadece meme dokusu çıkartılır, deri çıkartılmaz.
• Farklı kesiler yapılarak fazla meme ve yağ dokusu ile birlikte bir miktar meme derisi de çıkartılır. Sadece meme başı çevresinde dairesel şekilde bir iz kalabileceği gibi meme derisinin çok fazla ve sarkık olduğu daha ileri olgularda meme başı çevresine ek olarak memenin yan veya alt kısımlarında da kalıcı izler oluşturularak fazla deri çıkartılır.

Sadece meme başı altına sınırlı olan ve sert meme dokusunun büyümesi ile karakterize olgularda meme başı alt yarısından yarım daire şeklinde yapılan bir kesi ile girilerek fazla meme dokusu çıkartılır. Daha ileri olgularda hangi yöntemin kullanılacağı cerrahın deneyimi ve tercihine göre değişebilir. Liposuction veya cerrahi teknik ayrı ayrı veya birlikte veya iki aşama şeklinde yani önce liposuction ikinci ameliyatta cerrahi eksizyon şeklinde kullanılabilir.

• Enfeksiyon
• Memede kan veya sıvı toplanması
• Dikiş hatlarında açılma
• Meme başının kan dolaşımında bozulma ve doku kaybı
• Meme ucunda ve derisinde duyu değişiklikleri
• Kesi izlerinin kötü iyileşmesi
• Fazla doku çıkartılmasına bağlı memede içeriye çökük, dalgalı bir görüntü oluşması
• Dokunun yetersiz çıkartılmasına bağlı tatmin etmeyen sonuç
• Asimetri

Tüm bu olası komplikasyon risklerini en aza indirmenin yolu jinekomasti ameliyatı öncesi dönemde doğru hasta seçimi, ameliyat öncesi doğru hazırlık, ideal cerrahi yöntemin belirlenmesi ve uygulanması ve ameliyat sonrası önerilere harfiyen uyulmasından geçmektedir.

Operasyon sonrası jinekomasti korsesi giydirilir.
Operasyondan sonrası yaklaşık 4 saatlik yatak istirahatinden takiben yeme içmeye başlayabilir ve ayağa kalkıp yürüyebilirsiniz.
Genellikle hastanede kalmadan aynı gün akşam saatlerinde taburcu edilirsiniz

2. gün tekrar kontrol edilir ve pansumanınız değişilir
3. günden sonra banyo yapabilirsiniz. 4. gün içerisinde normal hayata geri döner ve işinize başlayabilirsiniz.

Sizi fazla yormayacak hafif egzersizler (yürüyüş şeklinde) en erken 10. günde, daha aktif egzersizlere ise (yüzme, koşma, diğer sporlar) 2. aydan itibaren başlanabilinir.

Jinekomasti operasyonu sonrası pembemsi renk değişiklikleri ve şişliklerin olması normaldir. Operasyon sonrası renk değişimi ve şişliklerin büyük bir kısmı 3. haftada geriler.

3. haftadan sonra operasyonun vücudunuza verdiği yeni şeklin farkına daha iyi varır ve keyfini çıkarmaya başlarsınız.

Bu süreden sonra 6. aya kadar şekillenme süreci sürer.